BOLOGNA en RAVENNA 2014

Bologna en Ravenna 2014

We komen op 26 november in Bologna (Italië) aan in grijs weer. Soms motregent het. Dat zal een week lang zo blijven.

Desondanks valt onmiddellijk de kleurenvariatie van huizen, paleizen en kerken op. Crème, geel, bruin, rood en allerlei gradaties daartussen.

In het oude centrum is ooit meer dan 40 kilometer aan arcades aangelegd, soms slechts aan één kant van de weg, vaak aan beide zijden. Pilaren in allerlei soorten, maten en stijlen. Wat betreft de hoogte: er moest gemakkelijk een ruiter te paard onder kunnen bewegen. De trottoirs bedekt met gladde 'badkamertegels'. Ook hier weer een grote verscheidenheid in kleur, motief en structuur.

Opening 'The illusion of reality'

Eigen werk 2e rij

Op 27 november leveren we 4 schilderijtjes af in Galleria De Marchi en maken kennis met Paola Trevisan, curator van de tentoonstelling 'The illusion of reality'.

Op zaterdag vindt de opening van de tentoonstelling plaats. Zondagmiddag is er een lunch met de kunstenaars georganiseerd in de galerie.

Torre Garisenda en Torre Asinelli

Torre Asinelli

Torens

In de 12e en 13e eeuw hebben rijke families in Bologna meer dan 180 slanke torens opgericht. Daarvan zijn er nog maar een paar over, zoals La Torre degli Asinelli en La Torre Garisenda. De eerste is te beklimmen, 98 m hoog. De laatste, ingekort, hangt vervaarlijk uit het lood. Beide staan op een punt in het oude centrum waar een vijftal belangrijke toegangswegen samenkomen. Vanaf de Asinelli toren is dat goed te zien. Iedere weg leidt naar een stadspoort.

Uitzicht vanaf Torre Asinelli

Musea

Zoekend naar de musea van Bologna op internet krijgen we 41 namen. Te veel om in korte tijd te bezoeken. We kiezen voor Pinacoteco Nazionale di Bologna, Palazzo Communale, MAMbo Museo d'Arte Moderna di Bologna, Museo Morandi, Museo Civico Medievale en Palazzo dell'Archiginnasio.

Giotto, Polittico, ca 1330

Lippo di Dalmasio, Incoronazione della Vergine, 1394

De Pinacoteca aan de toepasselijke straat Via delle Belle Arti toont vrijwel alleen Italiaanse kunstenaars uit de 13e tot 18e eeuw. De meesten onbekend voor mij, met uitzondering van Giotto, Rafaël, Caracci en Reni. Prachtige vroege religieuze panelen, gereconstrueerde fresco's en grote barokwerken. Fotograferen zonder flits toegestaan.

Stadhuis (Palazzo Comunale)

Vergaderzaal

Als we het stadhuis (Palazzo Comunale) bezoeken is het er druk. Bezoekers lopen in en uit het grote gebouw, groepen worden rondgeleid.

Paardenhelling stadhuis

Twee hellingen binnenin het gebouw (ooit bedoeld voor paarden) leiden naar grote zalen op de eerste en tweede verdieping. De vergaderzaal van het gemeentebestuur met een plafond vol fresco's, geschilderd in 17e eeuws illusie perspectief (trompe-l'oeil). Dieptewerking door bedrieglijk echt geschilderde pilaren, gebouwen en luchten.

Trompe l'oeil vergaderzaal

De tweede verdieping herbergt de Collezione Comunali d'Arte. Ook hier hoofdzakelijk Italiaanse schilders uit de 14e – 19e eeuw. Ondanks wantrouwige suppoosten is fotograferen toegestaan.

Fotograferen in het MAMbo is slechts mogelijk voor huiselijk gebruik, niet voor een blog of iets dergelijks. We moeten een formulier invullen en een handtekening zetten. De Nederlandse baliemedewerkster verontschuldigt zich. We zien ervan af.

We komen vooral voor het Morandi Museum dat opgenomen is in het MAMbo. Er zijn olieverfschilderijen, tekeningen, aquarellen en etsen van Giorgio Morandi (1890-1964) te zien. Sober weergegeven stillevens van vazen, flessen, karaffen en schalen. Veel wit, bruin, grijs en oker. Prachtige tekeningen met veel arceerwerk.

Museo Civico Medievale

Het Museo Civico Medievale is gehuisvest in het fraaie 15e eeuwse Palazzo Fava-Ghisilardi.

Reliëfs onderwijssituaties

Hier is fotograferen mogelijk. Twee dingen vallen op. De vele reliëfs in het museum die oude onderwijssituaties verbeelden. De leraar meestal in het midden van het tableau, geflankeerd door aandachtig luisterende, lezende en schrijvende leerlingen.

Manuscript Graduale del tempo, 1385-1390

En een kelder vol vitrines met prachtige Middeleeuwse boeken in groot formaat. Op perkament gekalligrafeerde liedteksten, notenbalken, versierde initialen en miniaturen.

Antifonario del tempo, 1445-1450

Midden december 2014 start in het museum een nog groter tentoonstelling over dit werk.

Palazzo dell'Archiginnasio

Het Palazzo dell'Archiginnasio, gebouwd in de tweede helft van de 16e eeuw, was oorspronkelijk universiteitsgebouw.

Wapenschilden

Muren, plafonds, trappen en gaanderijen zijn versierd met zo'n 7000 wapenschilden van hoogleraren. Ook Sala dello Stabat Mater hangt er vol mee. In deze zaal werd het gelijknamige stuk van Rossini voor het eerst opgevoerd.

Teatro Anatomico

In het Teatro Anatomico ontleedde men lijken. De zaal heeft een het aanzien van een amfitheater. Het is vrijwel geheel opgebouwd in hout. Alleen het snijtafelblad is van marmer.

Kerken

In het centrum van Bologna staan tientallen fraaie kerken op loopafstand van elkaar. De meeste zijn dagelijks geopend. Sommige slechts een deel van de dag.

San Giacomo Maggiore

San Giacomo Maggiore, gelegen aan de Via Zamboni, is in 1267 gesticht. We wonen op zondag een mis bij met een Gregoriaans koor.

Naast deze kerk staat het Oratoria di Santa Cecilia, een 13e eeuws kerkje met aan de heilige Cecila gewijde fresco's. Fotograferen niet toegestaan. Er worden veel concerten gegeven. We zijn bij twee die beide beginnen om 18.00 uur.

Sante Stefano complex

Het Sante Stefano complex bestaat uit oorspronkelijk zeven kerken. Het staat aan een rustig glooiend pleintje. Wel is er een show van het automerk Maserati: nieuwe en antieke auto's staan in het gelid. Zo nu en dan rijdt er een weg.

In het Stefanocomplex zijn nog originele Romeinse resten te vinden, zoals pilaren.

Chiesa del Crocifisso

De entree is in de Chiesa del Crocefisso, een Longobardische kathedraal die in de 11e eeuw is verbouwd.

Crypte Chiesa del Crocifisso

Onder het verhoogde koor een crypte met oude pilaren. We luisteren er live naar gezang van drie monniken.

Basilica del San Sepolchro

Dan een lichte afdaling naar de achthoekige Basilica del San Sepolchro (Basiliek van het Heilig Graf) waar de beenderen van de Patroonheilige Petronius lagen.

Metselversiering San Sepolchro

De basiliek heeft fraaie metselversieringen aan de buitenzijde.

Tegen deze basiliek is een andere gebouwd: Basilica dei Santi Vitale e Agricola.

Basilica dei Santi Vitale e Agricola

Deze wordt als de oudste kerk van Bologna gezien (4e eeuw?). Er staan sarcofagen van de twee martelaars Vitale en Agricola. Dan een intiem binnenplaatsje: Cortile di Pilate (11e-12e eeuw), genoemd naar Pontius Pilatus. Centraal een stenen bekken uit de 8e eeuw.

Chiesa della Trinita

Achter de binnenplaats de Chiesa della Trinita.

Romaanse kloostergang

Van daaruit komen we in een Romaanse kloostergang met mooie slanke dubbele zuiltjes en interessante figuurtjes.

Het bijbehorende museum is op het moment van ons bezoek gesloten.

San Petronio

Indrukwekkend groot is de Basilica di San Petronio, eind 14e eeuw gesticht door het stadsbestuur. Een laat Gotisch gebouw van 132 m lengte dat moest wedijveren met de St. Pieter van Rome. Fotograferen binnen niet toegestaan.

San Domenico

Met de bouw van de San Domenico kerk is men in begin 13e eeuw begonnen. In de 18e eeuw vindt een ingrijpende verbouwing plaats.

Grafmonument H. Dominicus

Beroemd is het grafmonument van de heilige Dominicus. Een werk van Nicola Pisano, waaraan ook Michelangelo heeft meegewerkt.

San Francesco

Tegenover bovengenoemde Galleria De Marchi staat de San Francesco kerk. Gebouwd midden 13e eeuw in Italiaans Gotische stijl.

Altaar Paolo delle Masegne

Wat direct opvalt bij binnentreden is het wit marmeren altaarstuk van de Venetiaanse beeldhouwer Paolo delle Masegne (1392), waarin het leven van Franciscus wordt uitgebeeld. Echter, ondanks de verlichting is op afstand de verfijnde uitbeelding van de figuren moeilijk te zien. De zoomlens biedt uitkomst.

Metropolitana di San Pietro

Op de plek van de Metropolitana di San Pietro stond in de 11de eeuw al een kerk, die in 1141 door brand werd verwoest. Opnieuw opgebouwd en ingewijd door paus Lucius III in 1184. In de 18e eeuw was de kerk klaar: een machtige gebouw van enorm formaat.

Binnen zien en horen we drie jonge mannen Gregoriaans zingen. Oefenen voor een concert? Daarna speelt iemand op het orgel.

Porta San Felice

Poorten

Op hedendaagse stadskaarten staat een achttal stadspoorten aangegeven. We lopen tijdens ons verblijf in Bologna dagelijks langs de Porta San Felice. De mooiste en meest complete poort is wel de Porta Saragozza.

Porta Saragozza

Ravenna

Ravenna is vanuit Bologna gemakkelijk te bereiken met de trein. We willen de stad bezoeken vanwege de beroemde mozaïeken, die sinds 1996 op de Werelderfgoedlijst van Unesco staan.

De plekken waar die te vinden zijn liggen betrekkelijk dicht bij elkaar in het centrum.

Basilica di S. Vitale

Apsis S. Vitale: marmer, kapitelen en mozaïeken

We beginnen in de achthoekige Basilica di S. Vitale, gewijd in de 6e eeuw. In de diepe apsis kostbaar marmer, Byzantijnse kapitelen en prachtige mozaïeken in zeer heldere kleuren. Op het gewelf een tronende Christus, op de zijmuren Theodora en Justinianus.

Mausoleo di Galla Placida

Net buiten de basiliek ligt het Mausoleo di Galla Placida, gebouwd in de 5e eeuw in de vorm van een kruis.

Battistero Neoniano

Een paar straten verder het achthoekige Battistero Neoniano. Gebouwd in de 6e eeuw. In de koepel is de doop van Christus in mozaïek afgebeeld. Op het onderste deel acht kleine tempels met draagbare altaren.

Naast de kapel staan de kathedraal en het Museo Arcivescovile. In dit museum vinden we de Capella di Sant'Andrea, met schitterende mozaïeken. Fotograferen is hier niet toegestaan.

San Francesco

Via de Romaanse kerk San Francesco uit de 10e eeuw met een hoofdaltaar uit de 5e eeuw komen we bij de Basilica di Sant'Apollinare Nuovo. Gebouwd in de 5e eeuw in opdracht van koning Theodorik.

Basilico di Sant'Apollinare Nuovo

Een indrukwekkende kerk met 3 schepen en twee rijen marmeren Korintische zuilen. Op de zijmuren de processies van martelaren op de ene zijde en die van de maagden op de andere zijde. Voorop lopen de drie Wijzen. Veel dynamischer afgebeeld dan de meer statische processies.

Battistero degli Ariani

Tot slot naar de 6e eeuwse Battistero degli Ariani. Opnieuw schitterende mozaïeken, o.a. met de doop van Christus. Op de lijst de apostelen en de kruisvormige troon.

We hebben geen tijd meer voor het grafmonument van Dante en het Mausoleo di Teodorico.

Terug naar Bologna.