Anne -Oane- de Vries

CONSTANT

IN TWEE EXPOSITIES

In 1938 schreef de historikus Johan Huizinga het boek Homo Ludens. Over de spelende mens.

Beeldend kunstenaar Constant (Constant Nieuwenhuys, 1920 – 2005) baseerde zijn utopisch New Babylon op de ideeën in dit boek.

Gemeentemuseum Den Haag. Compositie I (Alba), 1956

Volgens Constant zal de mensheid het kapitalisme en de arbeid afschaffen. Door verregaande automatisering zal hij niet meer hoeven te werken en kan zich volledig wijden aan creativiteit: de homo ludens.

Cobra Museum

In twee tentoonstellingen wordt New Babylon van Constant tot leven gewekt.

1. Gemeentemuseum Den Haag: 'Constant. New Babylon', 28 mei – 25 september 2016.

2. Cobra Museum Amstelveen: 'Constant. Ruimte en kleur', 28 mei – 25 september 2016.

Cobra Museum. Constructie met doorzichtige vlakken, 1954

Cobra Museum. Een ruimte in kleur, 1952. Ontwerp: Constant en architect Aldo van Eyck

Cobra Museum. Maanlandschap, 1956

We zien in Gemeentemuseum en Cobramuseum werk van Constant gemaakt vanaf midden 20e eeuw. Objecten, bouwsels, maquettes, structuren, labyrinten van perspex, alluminium, draad, hout en andere materialen. Schilderijen, tekeningen, etsen, litho's en fotocollages. In de filmzaal van het Cobra museum is bovendien een mooie documentaire te zien over het laatste jaar van Constant's leven.

Gemeentemuseum Den Haag. Kinderen en dieren, 1948

Cobra Museum. De oorlog II, 1950

Gemeentemuseum Den Haag. Het laddertje, 1949

Aanvankelijk schildert Constant in de stijl van Cobra. Niet verwonderlijk, want hij is medeoprichter van de beweging.

Gemeentemuseum Den Haag. Ontwerp voor een zigeunerkamp in Alba, 1956

Gemeentemuseum Den Haag. Hangende sector,  1960

Gemeentemuseum Den Haag. Klen Labyr, 1959

Gemeentemuseum Den Haag. Ode aan het Odeon, 1969

Later interesseert hij zich meer en meer voor de gebouwde omgeving, mede beïnvloed door de architect Aldo van Eyck.

Gemeentemuseum Den Haag. Terrain vague II, 1973

Tegen het eind van de zestiger jaren gaat hij weer meer schilderen. Het lijkt alsof zijn New Babylon onbereikbaar is geworden. Onderwerpen van zijn werk zijn nu vaak geweld en onderdrukking. Gekwelde figuren in desolate landschappen. Hij stelt onrecht aan de kaak.

Gemeentemuseum Den Haag. Homo Ludens, 1964

Bij het bekijken van de Constant exposities moet ik denken aan de gebroeders Das. Rudolf en Robbert Das hebben sinds de zestiger jaren van de 20e eeuw in zeer gedetailleerde technische tekeningen de toekomst verbeeld. Woonomgeving, vrije tijd, milieu, water, havens en zelfs de migrantenstroom maakten ze tot onderwerp van hun futuristische filosofieën. Boeken: 'Op zoek naar leefruimte', 'Wegen naar de toekomst' en 'Toekomstbeelden'.