JOHAN VAN HELL
Zelfportret met klarinet, 1909, olieverf op doek
JOHAN VAN HELL
OP KLARE TOON
Tentoonstelling Museum MORE
museum voor modern realisme, Gorssel
9 oktober 2016 – 12 februari 2017
Ik bezit een interessante oude affiche van 52 x 78 cm over een tentoonstelling in het Coopmanshûs te Franeker. Onderwerp: Johan van Hell.
De affiche vermeldt geen jaartal, wel de data 10 januari – 22 februari.
Het jaartal blijkt 1976 te zijn.
Straatzangers, 1928, litho
Te zien op de tentoonstelling in MORE
Thom Mercuur, in 1976 conservator van het Coopmanshûs, kan gerust de ontdekker van Johan van Hell genoemd worden. De tentoonstelling is een groot succes.
Na Franeker volgen musea in Arnhem, Amsterdam, Zwolle, Enschede, etc. Lovende recensies in kranten en tijdschriften.
Johan van Hell (1898 – 1952) groeit op in een arbeidersgezin. Vader overlijdt jong. Hij doorloopt meerdere kunstopleidingen, zoals de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten. Hij haalt de Middelbare Akte hand- en lijntekenen. Van Hell geeft tekenles aan het Barlaeus gymnasium.
Daarnaast is hij musicus. Hij speelt klarinet op hoog niveau, onder andere in het Concertgebouworkest en geeft ook muziekles op het Muzieklyceum en de Volksmuziekschool.
Verder is hij overtuigd en actief socialist, lid van de Arbeider Jeugd Centrale en de Sociaal Democratische Arbeiders partij, tevens oprichter van de Socialistische Kunstenaars Kring.
Voor Van Hell is kunst een instrument in het opheffen van de sociale ongelijkheid. Doel is om kunst te scheppen die voor 'het volk' begrijpelijk is. Het is niet verwonderlijk dat in de roerige zeventiger jaren van de twintigste eeuw Van Hell herontdekt wordt.
Stadsrand Amsterdam-Oost met regenboog, 1918, olieverf op doek
Opkomend onweer, 1921, olieverf op doek
Schaatsenrijders, 1919, olieverf op doek
Hij schildert aanvankelijk in een losse schildersstijl, met Kubistische en Symbolistische invloeden. Later meer gestileerd, op basis van schematische indelingen, beïnvloed door De Stijl en de Nieuwe Zakelijkheid. Denkbeeldige diagonalen, driehoeken en ovalen maken de composities overzichtelijk en helder.
Glazenwasser, 1927, olieverf op doek
Vleeskar, 1925, olieverf op doek
Viskar, 1926, olieverf op doek
De viskraam, 1948, olieverf op doek
Boekenstalletje, 1937, olieverf op doek
Zijn aandacht gaat uit naar muzikanten, marktkooplui en andere straattaferelen.
Geen woeste revolutionaire scènes, maar kleurrijke, enigszins verstilde, schilderijen. Litho's in vele tinten grijs en zwart.
Straatmuzikanten, 1930, olieverf op doek
Straatmuzikanten, 1925, olieverf op doek
Misschien komt het door de affiche die ik bezit, maar voor mij vormen de litho's de krachtigste beelden.
Het mannenkoor, 1948, litho op papier
Zingende zaag, 1934, litho
Zingende zaag, detail
De grote, thematisch opgezette, tentoonstelling in museum MORE begint met straat- en marktscènes en eindigt met muzikanten en muzikale ensembles.
Het orkest, 1928, olieverf op doek
Straatmuzikant, 1944, olieverf op doek
Catalogus: € 20,-
Ingang Museum MORE