Zelfportret met klarinet, 1909, olieverf op doek

 

 

JOHAN VAN HELL

OP KLARE TOON

 

Tentoonstelling Museum MORE

museum voor modern realisme, Gorssel

9 oktober 2016 – 12 februari 2017

 

 

 

 

Ik bezit een interessante oude affiche van 52 x 78 cm over een tentoonstelling in het Coopmanshûs te Franeker. Onderwerp: Johan van Hell.

De affiche vermeldt geen jaartal, wel de data 10 januari – 22 februari.

Het jaartal blijkt 1976 te zijn.

 

 

Straatzangers, 1928, litho

Te zien op de tentoonstelling in MORE

 

 

Thom Mercuur, in 1976 conservator van het Coopmanshûs, kan gerust de ontdekker van Johan van Hell genoemd worden. De tentoonstelling is een groot succes.

Na Franeker volgen musea in Arnhem, Amsterdam, Zwolle, Enschede, etc. Lovende recensies in kranten en tijdschriften.

 

Johan van Hell (1898 – 1952) groeit op in een arbeidersgezin. Vader overlijdt jong. Hij doorloopt meerdere kunstopleidingen, zoals de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten. Hij haalt de Middelbare Akte hand- en lijntekenen. Van Hell geeft tekenles aan het Barlaeus gymnasium.

Daarnaast is hij musicus. Hij speelt klarinet op hoog niveau, onder andere in het Concertgebouworkest en geeft ook muziekles op het Muzieklyceum en de Volksmuziekschool.

Verder is hij overtuigd en actief socialist, lid van de Arbeider Jeugd Centrale en de Sociaal Democratische Arbeiders partij, tevens oprichter van de Socialistische Kunstenaars Kring.

Voor Van Hell is kunst een instrument in het opheffen van de sociale ongelijkheid. Doel is om kunst te scheppen die voor 'het volk' begrijpelijk is. Het is niet verwonderlijk dat in de roerige zeventiger jaren van de twintigste eeuw Van Hell herontdekt wordt.

 

 

Stadsrand Amsterdam-Oost met regenboog, 1918, olieverf op doek

 

 

Opkomend onweer, 1921, olieverf op doek

 

 

Schaatsenrijders, 1919, olieverf op doek

 

 

Hij schildert aanvankelijk in een losse schildersstijl, met Kubistische en Symbolistische invloeden. Later meer gestileerd, op basis van schematische indelingen, beïnvloed door De Stijl en de Nieuwe Zakelijkheid. Denkbeeldige diagonalen, driehoeken en ovalen maken de composities overzichtelijk en helder.

 

 

Glazenwasser, 1927, olieverf op doek

 

 

Vleeskar, 1925, olieverf op doek

 

 

Viskar, 1926, olieverf op doek

 

 

De viskraam, 1948, olieverf op doek

 

 

Boekenstalletje, 1937, olieverf op doek

 

 

Zijn aandacht gaat uit naar muzikanten, marktkooplui en andere straattaferelen.

Geen woeste revolutionaire scènes, maar kleurrijke, enigszins verstilde, schilderijen. Litho's in vele tinten grijs en zwart.

 

 

Straatmuzikanten, 1930, olieverf op doek

 

 

Straatmuzikanten, 1925, olieverf op doek

 

 

Misschien komt het door de affiche die ik bezit, maar voor mij vormen de litho's de krachtigste beelden.

 

 

Het mannenkoor, 1948, litho op papier

 

 

Zingende zaag, 1934, litho

 

Zingende zaag, detail

 

 

 

 

De grote, thematisch opgezette, tentoonstelling in museum MORE begint met straat- en marktscènes en eindigt met muzikanten en muzikale ensembles.

 

Het orkest, 1928, olieverf op doek

 

 

Straatmuzikant, 1944, olieverf op doek

 

 

Catalogus: € 20,-

 

 

Ingang Museum MORE