Blog

  • Kazimir Malevich

    1 januari 2014

    Kazimir Malevich en de Russische avant-garde

    Stedelijk Museum Amsterdam

       Zelfportret Kazimir Malevich, 1909/1910

    Op 1 december 2012 startte de grote tentoonstelling over de Rus El Lissitzky in het Van Abbe Museum te Eindhoven. Enkele weken eerder opende in het nieuwe Drents Museum te Assen 'De Sowjet Mythe. Socialistisch realisme 1932 – 1960'. Eveneens een omvangrijke presentatie.

    En nu in het Stedelijk Museum Amsterdam: 'Kazemir Malevich en de Russische avant-garde'.

    Malevich, Kiev 1878 - Leningrad 1935.

    Al met al veel aandacht voor Russische kunst uit de eerste helft van de twintigste eeuw. Van (Sowjet)realisme tot avant-garde. Begrijpelijke aandacht voor een turbulente politieke en culturele periode in de Russische geschiedenis.

      Zelfportret 

    In 13 zalen van het Stedelijk zijn 300 werken van Malevich te zien: van kleine potloodtekeningen tot betrekkelijk grote olieverfschilderijen.

    Als ik de tentoonstelling bezoek is de belangstelling groot. Rijen voor de buitendeuren en voor kassa's en kaartjesautomaat. Dat zal een groot deel van de dag zo blijven. Binnen valt de drukte wel mee. Er is zoveel te zien.

    Malevich ontwikkelt zich uiteindelijk tot een zuiver abstract schilder. Geen verwijzing meer naar de werkelijkheid. 'Objectloos', zoals hij zelf zegt.

    Zijn schildersloopbaan begint echter heel anders. Hij past binnen gangbare stromingen van die tijd: impressionisme, fauvisme en symbolisme.

       De Maaier 1912

    Na 1910 toont hij een primitivistische schildertrant met kleurrijke, robuuste, vereenvoudigde figuren. Gevolgd door een kubistische periode die een vooraankondiging lijken van zijn 'suprematistische' schilderijen.

       Supremus no 38, 1915/1916

       Suprematistisch no 38, 1915/1916

    Vanaf 1915 schilderijen zonder binding met de werkelijkheid. Geen herkenbare beelden meer. Toch een keer de titel: 'Zelfportret in twee dimensies'. Meestal titels met 'compositie' en &

    Lees meer >> | 3171 keer bekeken

  • KOKOSCHKA EN KOOLHAAS IN ROTTERDAM

    13 december 2013

     

    De nieuwe stationshal van Rotterdam lijkt af. Voor de hal wordt de nieuwe bestrating schoongeveegd. Een hek sluit nog wel de directe doorgang naar de stad af.

    Lopend over de Westersingel naar het museumpark. Altijd plezierig. Mooie bomen en water in het midden. Interessante gebouwen zoals de Pauluskerk.

    Een hele serie beelden van bekende kunstenaars, Auguste Rodin ('L'Homme qui Marche' in brons), Fritz Wotruba (robuuste 'Liggende figuur'), Carel Visser ('Moeder en Kind' in metaal), etc.

     

    Kokoschka       

    Museum Boijmans Van Beuningen.

    Naar boven voor de tentoonstelling 'Oskar Kokoschka, mensen en beesten'.

    Zo'n 45 jaar geleden waren Kokoschka en Permeke voorbeelden voor mij. Ik kocht toen het mooie kleine boekje 'Oskar Kokoschka. Die Träumenden Knaben und andere Dichtungen'. Een lang gedicht met poëtische kleurenlithografieën. Heldere kleurvlakken. De originelen op de tentoonstelling in Rotterdam blijken aanzienlijk groter te zijn dan die in het boekje. Ik schat 25 bij 25 cm. Verrassend. Voor mij een hoogtepunt van de tentoonstelling. Jammer dat het plafondlicht hinderlijk spiegelt op de lessenaars met de werken.

    Ik heb door de jaren heen vaak in het boekje met de 'naïeve beeldverhaaltjes' gebladerd.

     

    Nu een overzichtstentoonstelling van Kokoschka. Oostenrijks beeldend kunstenaar en schrijver. Geboren 1886, overleden 1980.

      De macht van de muziek 1920

      Meisje met groen schortje 1921

    Er zijn zo'n 150 werken te zien: olieverfschilderijen, aquarellen, litho's, tekeningen in potlood, kleurpotlood en Oost-Indische inkt, zwart krijt en houtskool.

    Veel portretten van personen en dieren. In beide gevallen diepgaande psychologische presentaties. Zelfs de dieren hebben menselijke trekken.

    De aquarellen met afgebeelde kinderen en zelfportretten zijn schitterend. Zeker als je ondertussen de interviews met Kokoschka hebt bekeken. Een oude Duitse video opname en een gemoderniseerde versie waarin het lijkt alsof Bregje van der Laar hem nu, in 2013, interviewt. Een technisch hoogstandje.

      Zelfportret 1906

       Zelfportret van twee kanten 1923

      Zelfportret met gekruiste armen 1923

      Zelfportret als 'entartete' kunstenaar 1937

      Time, Gentlemen Please (allerlaatste geschilderde zelfportret) 1972/1973

    Zijn spreektrant lijkt een beetje op zijn schilderstijl. Wat springerig, met korte stops en veel beweging van handen, hoofd en lichaam. Toch boeiend en trefzeker. In zowel gesprek als beeldend werk heeft hij genoeg te vertellen.

    De tentoonstelling duurt nog tot 19 januari 2014.

     

     

    Koolhaas

    Via een omweg terug naar het Centraal Station. Even voorbij het Maritiem Museum is aan de overzijde van de Maas het grootste gebouw van Nederland 'De Rotterdam' in alle glorie te zien. Architect Rem Koolhaas. Kort geleden opgeleverd na 4 jaar bouwen. Een 'vertikale stad' zegt Koolhaas. Van een afstand tegelijkertijd een groot beeldhouwwerk van een zestal enorme gestapelde blokken. De bovenste blokken verspringen iets ten opzichte van de onderste. Tussen de drie stapelingen een open ruimte.

    Lees meer >> | 3282 keer bekeken

  • BEELDEN IN GEES

    25 november 2013

     

    De kaarsrechte Schaapveensweg loopt van Gees naar de 

    Hoogeveense Vaart. Er staat nog altijd mais op het veld. Andere 

    percelen zijn gerooid. De opbrengst in grote bulten onder zeil. De 

    eikenbomen kleuren donkerrood in de middagzon. 

    Halverwege het weggetje Galerie 'Beelden in Gees'. In herfst en 

    winter geen beelden in de uitgestrekte tuin. De 

    herfsttentoonstelling in het galeriegedeelte is bijna afgelopen. 

    Drie zalen vol kunst. Dertig exposanten. Schilderijen, keramiek, 

    sieraden, glaskunst,  bronzen beeldjes, etc. 

     

      

     Anne Ruurd Oosterwoud

     

      Anne Ruurd Oosterwoud

     

    Vijftien afgestudeerde schilders van de Klassieke Academie tonen 

    figuratief werk. Vaak met duidelijk zichtbare schilderuitdagingen 

    waaraan gewerkt is: licht en donker, weerspiegeling, beweging, 

    perspectief, figuurpositie. De onderwerpen meestal alledaags, soms 

    zelfs wat saai. 

    Mooi schilderwerk van Anne Ruurd Oosterwoud. Natuurlijk en vlot geschilderde

    zittende personen en een portret. 

     

     

    Peter Hiemstra

                                                                               Henk Slomp

     

    Hoogtepunt van de expositie: intrigerende wagentjes van metaal en 

    keramiek van het duo Peter Hiemstra en Henk Slomp. Ze lijken uit 

    een surrealistische optocht te komen. Uitbundig, 'fantastisch' en 

    tegelijkertijd minutieus uitgewerkt, vooral de keramiek figuren. 

    Lees meer >> | 2550 keer bekeken

  • ISTANBUL: AANGENAAM WEERZIEN

    3 november 2013

     

     

    Zo’n 40 jaar geleden bezochten we Istanbul voor het laatst.

    Nu zijn we er terug: vijf dagen. Herinneringen komen boven.

    Toen: ongeasfalteerde straten, mannen die van alles op rug en hoofd vervoerden. Kleine winkeltjes, bedrijfjes en kraampjes. Bazaars. Theehuizen. Geluiden van karren. Blaffende honden. Oproepen tot gebed vanuit de moskeeën.

    Er lijkt weinig veranderd. Nog altijd verkopers op straat van allerlei kleinigheden: parfum, sigaretten, zakdoekjes, etc. Toch oogt de miljoenenstad moderner, schoner en welvarender.

    Gelukkig is de opeenhoping van monumenten gebleven: moskeeën, paleizen, huizen, kerken, stadsmuren en bazaars.

    Nu zie je vele groepen toeristen bij bezienswaardigheden, meestal met gids en buschauffeur. Dat begint al vroeg in de ochtend. 

     

      Rüstem Paca moskee

    Aan het eind van de vijf dagen bekijken we de betrekkelijk kleine Rüstem Paça moskee, tegen de kruidenbazaar gelegen. Zowel binnen als buiten is  de onderste helft van de muren voor een groot deel bedekt met geglazuurde tegels. Het ene tableau nog mooier dan het andere. Veel blauw.

    Wat hebben we in vijf dagen veel schitterende dingen gezien.

     

     Rüstem Paca moskee

    Ineens vallen groepjes tegels aan de buitenmuur op. Allereerst een exemplaar met een aandoenlijke, naïeve voorstelling van een verzameling gebouwtjes, kruiken, torentjes, een poort en Arabische tekstjes. De tegel is iets kleiner dan de rest. De voorstelling is bijna kinderlijk vormgegeven. Afwijkend van alles wat we tot dan toe op muren gezien, maar wel mooi.

     

       Rüstem Paca moskee

    Rechts van de hoofdingang een plek met een ratjetoe aan tegels die slordig en willekeurig tegen de muur ‘gekwakt’ lijken. Zo kan het blijkbaar ook. 

     

    We logeren in het oude centrum van het Europese deel van de stad. Via oplopende straatjes te bereiken. Een hele dag hebben we voor bezoeken van bezienswaardigheden in de directe omgeving. Eigenlijk te kort.

     

       Hippodrome

    Het Hippodrome stadion, gebouwd door keizer Septimus Severus, is nu op straatniveau weer enigszins herkenbaar, na enige tijd als parkeerterrein voor bussen te zijn gebruikt. Zuilen rijzen letterlijk uit de grond op, zoals een ingekorte Egyptische obelisk (overwinningszuil Toetmosis III) en de Griekse slangenzuil. De eerste staat op een sokkel met reliëfs van Theodosius I.

     

       Blauwe Moskee

    Direct naast het hippodrome de Blauwe Moskee, met 6 minaretten. Genoemd naar het mooie blauwe Iznik tegelwerk. Gebouwd begin 17e eeuw voor sultan Ahmet 1. Via de binnenplaats naar de moskee. Rijen bezoekers. Schoenen uit, in plastic zakje. Hoofddoekjes voor vrouwen. Zachte tapijten op de vloer. Opvallend grote pilaren in het midden. Boogramen met kleurig glas in lood, waardoor desondanks veel licht naar binnen komt. Rijk versierde koepelgewelven. Sierlijke Arabische teksten. Indrukwekkend.

     

    Aya Sofia   Aya Sofia

    Niet ver van de Blauwe moskee de Aya Sofia, in 537 ingewijd door keizer Justinianus en in de 15e eeuw door de Ottomanen verbouwd tot moskee met 4 minaretten. Een enorm gebouw waarvan de centrale koepel 56 m. hoog is. Sinds Atatürk is het een museum, waardoor ook de Byzantijnse mozaïeken te bezichtigen zijn. Beneden een afbeelding van Christus en knielende keizer. Via een oplopend talud naar de eerste verdieping. Zelfs een niet al te grote kar zou hier omhoog kunnen. Boven zicht op krioelende bezoekers beneden en op de enorme ruimte rondom. Opnieuw christelijke kunst, zoals de Deësis mozaïek met Christus, Maria en Johannes de Doper. Door een geopend raam een mooi uitzicht op de Blauwe moskee. Even verder op de galerij twee mozaïeken waaronder Christus met keizer Constantijn IX en keizerin Zoë. Veel goud.

    Mooi die mengeling van christelijke en islamitische kunst.

     

      Cisterne

    Eén van de interessantste monumenten in Istanbul is de Byzantijnse Basilica Cisterne. Een gigantisch groot ondergronds waterbassin, met 336 dragende Korintische zuilen. Nu met weinig water, in vroeger tijden bijna tot het plafond toe vol. Eén zuil staat op een groot liggend Medusa hoofd en een andere zuil op een naar beneden gericht exemplaar. Surrealistisch.

     

      Topkapi paleis

    Voor het Topkapi paleis, gebouwd in de 15e eeuw voor Mehmet II, hebben we een paar uurtjes. Eigenlijk ondoenlijk. Een dag zou beter zijn. Dus keuzes maken. De indrukwekkende poort met goudkleurige teksten geeft toegang tot vier hoven. Het geheel is ommuurd. Haremvertrekken, een bibliotheek, een keuken met keramiek en glas, wapenuitrustingen, sieraden, kostuums, klokken, manuscripten zijn in verschillende gebouwen te bewonderen. Vooral de vrouwenvertrekken zijn prachtig gedecoreerd met tegels. Zo valt een tableau met slanke gestileerde cipressen op. Zelfs de paden met kiezelstenen zijn met figuren versierd. Hier en daar een mooi uitzicht op de stad. 

     

    Tijdens de busreis van hotel naar Chora kerk wijst gids Hakan op de vele winkels met bruidskleding. Grote etalages, soms drie verdiepingen hoog. Vrijwel huis aan huis. Eerder hebben we winkelstraten met alleen muziekinstrumenten gezien. Later straten met slechts schoenenzaakjes.

     

      Chora kerk

    De Chora kerk is gebouwd in de 11e eeuw. In de volgende eeuwen zijn fresco’s en mozaïeken toegevoegd. Die zijn van grote helderheid en kwaliteit. Ook al missen er bepaalde stukken, het leven van Maria en Jezus wordt uitgebreid getoond. Hakan kan alles prima duiden.

    Verder valt de toepassing van vele soorten en kleuren marmer op, soms in spiegelbeeld naast elkaar gezet.

     

      Süleymaniye moskee

    Weer langs de bruidsjurken naar de Süleymaniye moskee. Ontworpen door de architect Sinan in het midden van de 16e eeuw. Rondom de moskee een keuken, voor voeding van armen en personeel, een ziekenhuis, een madrassa, tombegebouwen van Süleyman en zijn vrouw, en een diepgelegen schapenslachterij. Naast de kerk marmeren banken om doodskisten op te plaatsen. Verder karakteristieke graven waaraan de status van de dode valt af te lezen. Vrouwengraven met bloemen, hooggeplaatste mannen met tulband (tot 1828), of met fez (tot 1923).

    Schoenen uit en hoofddoek om.

    Binnen is het heel licht, mede door brandende lampen. De gebedsdienst kan elk ogenblik beginnen. Het oranjerode tapijt wordt nog even gezogen. Het is verdeeld in vakken: voor iedere moslim één. De akoestiek in deze moskee is perfect, mede dank zij een rij openingen die door de architect in de rand van de koepel is verwerkt.

     

      Taxim plein

    Door de hoofdstraat Istiklal Cadessi (Onafhankelijkheidsstraat) met Art-Nouveau gebouwen naar het Taximplein. Daar zien we dat aan een strak gebouw een enorm portret van Atatürk gehangen wordt naast een minstens zo grote Turkse vlag. We denken eerst aan een protest. Echter, op 29 oktober wordt het uitroepen van de Republiek door Atatürk herdacht. Een voorbereiding?

     

      Pera Palace hotel

    We belanden in het Pera Palace hotel. Om de sfeer van de tijd van de Oriënt Express te proeven. Veel is er nog in oude staat, zoals de oorspronkelijke lift van gietijzer en hout. Vriendelijke obers serveren koffie en thee. Extra stoelen worden bijgeplaatst. Rugzakken geen probleem. Foto’s ook niet. Geüniformeerde medewerkers, sommigen met hoge hoed, ontvangen bezoekers en laten ze uit.

     

      Grote Bazaar

    De Grote Bazaar lijkt in de afgelopen 40 jaar weinig veranderd. Nog altijd honderden kleine winkeltjes. De waren uitbundig uitgestald. Veel kleur. Van prijzige stoffen en sieraden tot kleurige lampjes. Aan boogplafonds en pilaren is te zien dat het labyrint oud is: 15e eeuw.

    In een rokerig theehuis proberen we een waterpijp. Dat valt nog niet mee. Jong en oud rookt er. Steeds worden hete kooltjes bijgevuld. Een jonge Turkse student zegt dat hij hier elke dag komt. Hij weet dat het roken slecht voor de gezondheid is, maar kan het niet laten. Hij heeft zelfs een vriend overgehaald.

     

     

       Grieks-orthodoxe kerk

    Naar gebouwen en kerk van het Grieks-orthodox patriarchaat. Hakan verklaart waarom de hoofddeur dichtgelast is. Door een zijdeur komen we op een plein met kerk. In de kerk is net een dienst aan de gang. Weinig gelovigen. Een persoon met muts en witte pij loopt voortdurend rondjes door de kerk, wierook verspreidend. Belletjes rinkelen bij iedere stap. Voor de schitterende, vergulde iconostase zingen voorgangers met mooie stem hun gezangen.

     

      Pierre Lotti café

    Turkse koffie en thee in het Pierre Lotti café. Een prachtig uitzicht op de Gouden Hoorn en de oude stad.

    Vanaf het café lopen we via een geleidelijk dalend pad door een uitgestrekte terrasvormige begraafplaats naar de Eyüp moskee. Graven in allerlei soorten en maten. Van oud tot nieuw. Zo nieuw dat de vermelde personen nog leven. Ze hebben de begraafplek en steen alvast geregeld.

     

      Eyüp moskee

    Voor veel Soennieten is de Eyüp moskee een van de heiligste plaatsen. Gebouwd bij het mausoleum van Abu Ayyub al-Ansari, metgezel van de profeet Mohammed.

     

      Oever Bosporus

    Een boottocht over de Bosporus. Fraaie bouwwerken aan de waterkant. Zoals de Dolmabahçe moskee, het gelijknamige paleis, het Europa fort, het Küçüksu paleis, het museum voor Schone kunsten, het museum voor moderne kunst en niet te vergeten de Bosporusbrug.

     

      Sabanci Museum

    In het Sakip Sabanci Museum een grote tentoonstelling van beeldend kunstenaar Anish Kapoor. Vaak gepolijst steen of roestvrij staal. Intrigerend werk dat de toeschouwer steeds uitnodigt om het van verschillende kanten te bekijken. Want het gaat over licht, diepte, hol en bol, schaduw, contour, binnen of buiten. Wat is hierbij de werkelijkheid?

    Bij een gat in de wand lijkt diepte te vervallen doordat Kapoor bepaalde lichtabsorberende pigmenten gebruikt. Het liefst zou je willen voelen hoe het precies zit.

    Het museum heeft verder een prachtige collectie Ottomaanse kalligrafie die ook nog eens aantrekkelijk tentoongesteld wordt.

     

      Kruidenbazaar

    De kruidenbazaar is veel kleiner dan de grote bazaar, maar trekt desondanks veel bezoekers. We kopen er Turkse safraan en milde paprika. Er is een afdeling planten en dieren.

     

    In een voormalig badhuis dat omgebouwd is tot theater treden s’avonds de zogenaamde ‘dansende derwisjen’ op met muziek en dans. Een zestal muzikanten, waaronder zangers, spelen terzijde van een ronde glazen dansvloer. Op deze vloer dansen 5 in het wit geklede mannen, met hoge cilindervormige hoeden. De ronddraaiende bewegingen, waarbij de wijde 'rokken' zich spreiden en beide armen geheven zijn, worden voortdurend herhaald. Tegelijk is er een voortgaand bewegen en wisseling van plaats. De techniek van het voetenwerk is cruciaal. De beheersing is fenomenaal. In de weinige korte pauzes staan ze meteen onbeweeglijk stil.

    De voorstelling duurt ongeveer een uur. Het is een rituele dans, die voortkomt uit de Soefi beweging, een mystieke orde binnen islam. Het gaat deze orde om een persoonlijke band met Allah, o.a. te bereiken met muziek, zang en dans.

    Met de tram terug. In de automaat een plastic muntje kopen voor 3 lira.

     

    Laatste dag.

     

      Tombe Bayezid II

    Onderweg naar boekenbazaar bezoeken we de Tombe van sultan Bayezid II (1447-1512), zoon van Mehmet II de veroveraar. Een zeskantig gebouw met koepel en een soort voorportaal. Twee houten slippers voor de ingang.

    Schoenen uit, hoofddoek om. Binnen een zwarte tombe met een witte tulband op de punt. Een koran voor een raam.

     

      Boekenbazaar

    Tussen de grote bazaar en Beyazit moskee vinden we de boekenbazaar. Betrekkelijk klein, met winkeltjes rondom een binnenplaats. Vol boeken, maar ook oude lithostenen met afbeeldingen, prenten, kalligrafiepennen, inkt, etc.

    We kopen bij Kitap Gözen (Rare books, Illumination, Miniature, Calligraphy, Textile etc.) twee bladen met Arabische kalligrafie en miniaturen. Volgens de verkoper meer dan 200 jaar oud. We hebben onze twijfels, maar ze zijn mooi.

     

      Museum Moderne Kunst

    Direct aan de Bosporus ligt het Museum voor Moderne Kunst. Twee verdiepingen. Opvallend veel videopresentaties. Duidelijk is dat hedendaagse Turkse kunstenaars mede beïnvloed zijn door westerse collega’s als Sézanne, maar ook door de Cobrabeweging. Bij een kunstenaar is er zelfs een directe relatie met Corneille.

    Afgezien van de entree, heeft het museum alleen aan de waterkant veel glas. Ook het restaurant is aan die zijde gesitueerd. Een prachtig uitzicht op de Bosporus.

     

     

     

    Met dank aan reisbegeleider Annemarie Aardewerk en gids Hakan

     

    Lees meer >> | 2297 keer bekeken

  • Ebru Umar

    13 oktober 2013

     

     

    Lezing als voorbereiding op cultuurreis naar Istanbul

    Amsterdam, 12 oktober 2013

    Beschrijving: Macintosh HD:Users:macbook:Pictures:iPhoto Library:Modified:2013:Ebru Umar:P1030604.JPG

    Ebru Umar studeerde bedrijfskunde, is nu schrijfster.

    Columns en interviews voor Metro, NRC, Libelle. Boek: Turkse verleidingen.

    Istanbul is een wereldstad van ongeveer 20 miljoen inwoners, liggend op twee continenten. Een stad in ontwikkeling in een groot land met 80.000.000 Turken.

    Heel drukke stad. Grote luxe, zelfs decadentie, tegenover eenvoud en armoede.

    Bijna iedereen is moslim. Het geloof is in de afgelopen jaren steeds belangrijker geworden. Meer vrouwen dragen een hoofddoek. Krijgen ze hiervoor misschien betaald? Boerka’s komen niet zo veel voor. Er is geen sharia.

    In 1994 werd Erdogan burgemeester van Istanboel, een perfect begin voor het latere premierschap. Zij AK partij is fundamentalistisch volgens Ebru Umar. Er wordt gezegd dat de partij de landelijke verkiezingen gewonnen heeft door omkoping van arme stemmers, met bedragen rond 150 Lira (ongeveer €75,-). Dit lijkt niet zo veel, maar het is voor veel Turken een aanzienlijk bedrag.

    Vrouwen worden nog steeds onderdrukt. Vriendjespolitiek komt veel voor. Critici van de regering worden hard aangepakt. In het voorjaar van 2013 sloeg het bewind opstanden van burgers hardhandig neer. De aanleiding was het kappen van bomen ten gunste van een ‘shopping mall’ in Istanbul. Erdogan gebruikte oorlogstaal. De opstanden waren echter zeer lokaal.

    Er komen door de rellen minder westerse toeristen naar Turkije. Aan de andere kant: meer toeristen uit Arabische landen.

    De Turkse Koerden krijgen de laatste tijd wat meer vrijheden. Men mag bijvoorbeeld Koerdisch praten. Dat is een van de positieve punten van de fundamentalisten. Ook hebben ze, anders dan vorige regeringen,  de armoede als onacceptabel verschijnsel aangepakt. Er is geïnvesteerd in arme gebieden, o.a. door de bouw van ziekenhuizen en (moslim)scholen.

    De huidige staat is tamelijk jong: sinds 1923 is het de Republiek Turkije. Daarvóór de lappendeken van het Ottomaanse Rijk.

    Atatürk was eigenlijk een dictator die de scheiding van kerk en staat en het Latijns schrift invoerde en traditionele kleding verbood, zegt Ebru Umar.

    In 1960, 1971, en 1983 waren er staatsgrepen van het leger.

    Nu is er al een aantal jaren een zekere vooruitgang. Fundamentalisme en kapitalisme werken daarbij nauw samen. Toerisme, handel en textiel zijn belangrijke inkomstenbronnen voor Turkije.

    Ouderen krijgen een pensioen, mits ze gewerkt hebben.

    Lees meer >> | 2570 keer bekeken

  • Rijks Museum, rondleiding 3 oktober 2013

    5 oktober 2013

     

    Rijks Museum Amsterdam

    Rondleiding 3 oktober 2013

     

    De ingang van het museum bestaat uit een eenvoudige draaideur in de fietspassage. Geen rij bezoekers ervoor, zoals in de weken na de opening. Wel veel passanten op weg naar het museumplein.

    Voor de draaideur een medewerkster van het museum.

    Binnen een zee van licht. Een echt Atrium. Ontworpen door de Spaanse architecten Cruz y Ortiz. Meteen een trap af. Langzaam, want er is veel te zien. Het glazen dak, met wel erg veel spijlen. Daaronder de drie enorme hangende witte rechthoekige hekken. Ontzettend veel lijnen, nog versterkt door schaduwen op de muur. De ramen in de roodstenen muur: rechthoekig en met bogen. Bovenin blinde boogramen, ook weer gestreept. Beneden een restaurant, daaronder een open winkel en nog lager een bookshop. Totaal 9 meter de diepte in.

    Het Atrium wordt door de fietspassage gedeeld, of eigenlijk ook weer niet, want onder de passage door loop je gemakkelijk van het ene deel naar het andere.

    Voor toegang tot de museumcollecties ga je door grote open grijze dozen. Medewerkers scannen er de toegangsbewijzen.

    Marike Pluis leidt onze groep rond. Ze is enthousiast en zeer trots op het museum. Nog geen half jaar open en toch al 1000.000 bezoekers!

    Een rondleiding van anderhalf uur voor het krijgen van een eerste indruk.

    Op niveau 0 (jaren 1100-1600) door ‘kelderruimtes’ met  gewelven. Ogen tekort. Italiaanse Renaissance. Altijd interessant.

    Stop bij een glimmend geglazuurde keramische voorstelling van Maria met kind die bij nader inzien niet van Lucca Della Robbia blijkt te zijn, maar wel uit die tijd (1502) en wel uit Florence komt. Maria wordt geflankeerd door Hieronymus en Nicolaas. Onderaan spelen ze een rol in een soort stripverhaal in keramiek.

    Even verder, uit dezelfde tijd (1504), een lang paneel met de 7 werken van barmhartigheid van de Meester van Alkmaar. O.a. voeden, kleden en onderdak bieden wordt de kijker voorgehouden. Jezus is op elk paneel aanwezig, maar vaak bij de toeschouwers op het schilderij. Op de houten lijsten onderaan in gotische letters 2-regelige verklarende teksten.

    Terloops: Nederlandse woord ‘schilderen’ komt van het aanbrengen van kleur op een schild. Marike Pluis toont een beschilderd houten schild.

     

    Via trappen naar de voorhal op niveau 2, waar vroeger de boekenbalie was. Symmetrie bij wanden, plafond en vloer. Enorme gebrandschilderde ramen als in een kathedraal. Helder, alsof ze er net ingezet zijn. Geen religieuze onderwerpen, maar uitbeelding van de kunsten: schilder-, bouw- en beeldhouwkunst.

    Aan de wanden voorstellingen uit de Vaderlandse Geschiedenis op doek. Prima bewaard gebleven.

    Rijk versierde gewelven. Iedere bloem of rank is opnieuw geschilderd of gerestaureerd. De mozaïekvloer is tijdens de verbouwing ingelegd naar oorspronkelijk voorbeeld.

     

    Van de voorhal naar de eregalerij. Een soort middenschip met zijbeuken die ieder verdeeld zijn in 4 vakken met werk van Hals, Steen, Vermeer, e.a. In het veel lichtere ‘koorgedeelte’ trekt van ver de Nachtwacht van Rembrandt de aandacht. Het grote aantal aanwezigen illustreert het belang van de eregalerij.  

    Boven het eerste zijvak links zou ‘Haarlem’ kunnen staan. Een belangrijke plaats voor de kunsten in de 17e eeuw.

    Een ongewoon ongedwongen ‘Portret van een stel’ van Frans Hals uit 1622 is op één doek weergegeven. De welgestelde handelaar Isaac Abrahamsz Massa en zijn vrouw Beatrix van der Laan zitten, ontspannen glimlachend, voor een beeldentuin in een wijds landschap. De rechterarm van haar leunt op de bovenarm van de man. Links onderaan een distel met de bijnaam ‘Männertreu’ (mannentrouw).

    Het schilderij wordt geflankeerd door gescheiden, statiger en stijver portretten van een man en vrouw. Die manier van afbeelden was destijds veel gewoner.

    Verder, richting ‘Nachtwacht’. Toch even uit de groep naar rechts: een prachtig, sober, zelfportret van een vrij jonge Jan Steen uit 1670 voor een eenvoudig landschap met bomen en ondergaande (?) zon.

    Links De Staalmeesters van Rembrandt, waarvan we sinds kort weten dat de schilder in de compositie nogal wat geschoven heeft. De vijf afgebeelde staalmeesters waren textielkeurders, aangesteld door het stadsbestuur, van onbesproken gedrag en ‘onkreukbaar’. Op de achtergrond staat een bediende. Beslist geen stijf poserende figuren.

    Voor het schilderij staan groepjes bezoekers. Desondanks is het van grote afstand goed te bekijken.

    Links langs de Nachtwacht. Ondanks de bekendheid van het schilderij blijft het de aandacht trekken. Een grote groep toeschouwers staat er bewonderend voor.

    Door een zaal met zwarte handgeschilderde sterren van Richard Wright op het plafond. Totaal 47.000 sterren in twee zalen! Iedere zaal 9 x 9 meter.

    In de volgende ruimte is plotseling een groot zwart kanon op ons gericht. Het deelt de zaal in tweeën. Achter het kanon grote vitrines van de Franse ontwerper Wilmotte. Simpel van vorm, maar zeer effectief. Van het glas heb je eigenlijk geen last bij het bekijken en fotograferen van het zilverwerk.

    Een vergulde zilveren kan met deksel loop je gemakkelijk voorbij. Marike Pluis wijst op het vernieuwende van Adam van Vianen (1568-1627) en zijn ‘kwabstijl’.

    Einde rondleiding.

    Lees meer >> | 1370 keer bekeken

  • Meer blogs >>